Vakıflar Genel Müdürü Ersoy’dan Galata Kulesi’ndeki restorasyona iliÅŸkin açıklama (2)

Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy, Galata Kulesi’nin restorasyonu sırasında orijinal duvarlarının yıkıldığı iddialarına iliÅŸkin, ‘Birkaç gündür kamuoyu önünde gündemi meÅŸgul eden yüklenici firmanın özgün olmayan malzemeyi çıkartırken kullandığı yöntem bizi de en az sizler kadar üzmüştür. Makineyle yapılan yıkımın sanki eserin özgün duvarlarının yıkımı ÅŸeklinde kamuoyuna yansıtılmasını ise iyi niyetle baÄŸdaÅŸtıramıyoruz. Tarihi yapıya deÄŸil, çimento harç ile örülmüş bölüme müdahale edilmiÅŸtir.’ dedi.Galata Kulesi’nin restorasyonu sırasında orijinal duvarların yıkıldığı iddiaları dolayısıyla Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, Galata Kulesi’nde basın toplantısı düzenledi.Ersoy, basında yer alan restorasyon projesinin kuruldan geçmediÄŸine yönelik açıklamaların, tamamen yanlış olduÄŸunun altını çizerek, ÅŸunları kaydetti: ‘Mülkiyeti 13 Mayıs 2019 tarihinde Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesinden Kule-i Zemin Vakfına geçmiÅŸtir. Mülkiyet devrinden sonra da yıllarca ihmal edilen bakımsız kalan yapının, orijinal yapısına müdahale edilen Galata Kulesi için genel müdürlüğümüzce titiz ve kapsamlı rölöve restitüsyon projeleri oluÅŸturulmuÅŸ ve uygulamaya geçilmiÅŸtir. 21 Mayıs 2020 tarihli 57497 sayılı yazı, yine 8 Haziran 2020 tarihli 62652 sayılı yazılarımızla koruma kurulu onaylı projeler ve müellifli hakkı Ä°BB’den istenmiÅŸ, ancak bunlar bize verilmemiÅŸtir. Hala da geri dönüş beklenmektedir. Geri dönüş de olmamıştır. Bunun üzerine Galata Kulesi rölöve, restitüsyon, restorasyon ve mühendislik projelerinin hazırlanması, restorasyon ve müzeleÅŸtirme, uygulama iÅŸi için 22 Haziran 2020 tarihinde ihaleye çıktı. Ä°daremiz ile mevcut Es Yapı Mimarlık Restorasyon Sanayi Ltd. Åžti. ile 29 Haziran 2020 tarihinde sözleÅŸme imzaladık. SözleÅŸme bedeli basında da çıktığı gibi 11 milyon liradır. 30 Haziran 2020 tarihinde yer teslimi yapılmış ve çalışmalara fiilen baÅŸlanmıştır. Galata Kulesine iliÅŸkin alınan 4 Haziran 2020 tarihli ve 8303 sayılı Ä°stanbul 2 numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kuleye iliÅŸkin proje çizimine yönelik muhdesatlardan arındırılması ve raspa yapılması talebinin uygun olduÄŸuna ve uygulamasını Ä°stanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılmasına karar verildikten sonra yola çıktık.Ayrıca bu karara istinaden yapının muhdesatlardan arındırılması iÅŸlerine yüklenici firma tarafından baÅŸlanmış, öncelikle yapı çevresinde güvenlik önlemleri alınmış, cephe iskelesi kurulmuÅŸ ancak iskelenin kurulduÄŸu dönemde Ebabil kuÅŸlarının üreme dönemine denk geldiÄŸi için iskele sökülmüş, dış cephede yapılacak iÅŸlemler kuÅŸların göç mevsiminden sonra yapılmak üzere ertelenmiÅŸtir.”Tarihi yapıya deÄŸil çimento harç ile örülmüş bölüme müdahale edilmiÅŸtir’528 yılında inÅŸa edilen eserin, özgün haliyle iliÅŸkisi olmayan eklentileri temizlemek için geniÅŸ çapta çalışma yürüttüklerini belirten Ersoy, ‘Çalışmalar 24 saat esasıyla devam etmektedir. Biz bu çalışmaları yaparken, birkaç gündür kamuoyu önünde gündemi meÅŸgul eden yüklenici firmanın özgün olmayan malzemeyi çıkartırken kullandığı yöntem bizi de en az sizler kadar üzmüştür. Makineyle yapılan yıkımın sanki eserin özgün duvarlarının yıkımı ÅŸeklinde kamuoyuna yansıtılmasını ise iyi niyetle baÄŸdaÅŸtıramıyoruz. Tarihi yapıya deÄŸil çimento harç ile örülmüş bölüme müdahale edilmiÅŸtir. Galata Kulesi’nin zemin katında yapılan uygulama ile basına yansıyan görüntülerdeki mevcut iÅŸlem Kültür ve Turizm Bakanlığı 2 No’lu Koruma Kurulunun aldığı karara istinaden yapılmış ve muhdesatlardan deformasyona uÄŸramış kısımların arındırılması istenmiÅŸtir. Yapılması zorunlu bu iÅŸlem ne yazık ki önceki dönemlerde izinsiz kaçak olarak tarihi esere eklenen, orijinal dokusunu bozan müdahaleleri, yapıdan arındırmaktır. Yapılan iÅŸlem literatürde çürütme ve tümleme olarak ifade edilir. Kurumumuzun hassasiyetiyle uyuÅŸmayan bir yöntem kullanan yüklenici firma ise uyarılmış ve gerekli yaptırımlar uygulanacaktır.’ diye konuÅŸtu.Ersoy, ayrıca Galata Kulesi çalışmalarının 5 yeni üyesiyle Bilim Kurulu tarafından desteklendiÄŸini aktararak, ‘3 Temmuz 2020 tarihinden Bilim Kurulu kararıyla kat kullanımları konusunda ortak bir görüş oluÅŸmuÅŸtur. Özellikle Galata Kulesi’nin giriÅŸ kısmında ziyaretçilerin Ä°stanbul’un en etkileyici manzara ve tasvirlerinin Ä°stanbul manzaralarıyla karşılanması kararlaÅŸtırılmıştır. Altıncı kat ise aynı zamanda yukarıdan aÅŸağı katlara iniÅŸ kısmında merdivenin de olduÄŸu yoÄŸun sirkülasyon katıdır. Bu nedenle yönlendirme katı olarak da deÄŸerlendirilecektir. Yedinci katta içeriden Ä°stanbul izletilecek. Aynı zamanda mekanın ortasında Ä°stanbul’un, Galata’nın oluÅŸumu ve Galata Kulesi’nin aÅŸamalarının gösterildiÄŸi bir plan olacaktır.’ dedi.’Kamuoyunun bu görkemli tarihi esere gösterdiÄŸi hassasiyete çok sevindik’Kulenin sekizinci katı ise ziyaretçilerin Ä°stanbul’un seyredilebileceÄŸi en önemli kat olduÄŸunu söyleyen Ersoy, ÅŸu bilgileri verdi: ‘Ziyaretçiler, kuleden bakarken gördükleri Ä°stanbul’un yapıları hakkında tablet, telefon veya diÄŸer elektronik cihazlarla dijital çözümlerle bunlar hakkında bilgilendirilecek. Ayrıca bu katta, kalıcı ama kafeterya ÅŸeklinde olmadan kahve, çay ikramında bulunacağız. 5. katta ise Ä°stanbul’un prehistorik döneminden itiberen tarihçesi olacak. 4. katta Ä°stanbul’un önemli yapıları, Topkapı Sarayı, Süleymaniye Cami, Sultanahmet Cami, Ayasofya-i Kebir Cami-i Åžerifi, Beyazıt Cami, Çamlıca gibi belli mekanlar gösterilecek. 3. kata indiÄŸimizde Ä°stanbul’un doÄŸası, laleleri, erguvanı, kuÅŸları, balıkları anlatılacak.’Ersoy, ikinci katta da çocuklara yönelik sunumlar olacağına iÅŸaret ederek, ‘Bu sunumlar içerisinde muhtemelen Hezarfen Ahmed Çelebi görüntüsü olacak. 1. kat ise hediyelik eÅŸya satış ofisi olarak deÄŸerlendirilecek.’ ifadelerini kullandı.Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak 18 yıldır Türkiye’de restorasyon çalışmaları yaptıklarını dile getiren Burhan Ersoy, ÅŸunları kaydetti: ‘Kendi haline bırakılmış yıllarca sahipsiz kalmış bu eserler genel müdürlüğümüzce bir bir ayaÄŸa kaldırılıyor. Halihazırda ülkemizde 230’un üzerinde ÅŸantiyemiz mevcut. Sadece Galata Kulesi’nde deÄŸil, vakıf kurucuların bizlere emanet ettiÄŸi her eserin ayaÄŸa kaldırılması güçlendirilmesi ve gelecek nesillere emanet edilebilmesi için uzman kadromuzla ve bilim kurullarımızla onların görüşleri ve önerileri doÄŸrultusunda restorasyonumuza devam ediyoruz. Galata Kulesi bir vakıf eserdir. Tüm insanlığın malıdır. Restorasyon çalışmalarının ardından Galata Kulesi, sonradan eklenen yapılardan kurtarıldıktan sonra asıl kimliÄŸine kavuÅŸacak, dünya var oldukça da yaÅŸayacaktır. Kamuoyunun bu görkemli tarihi esere gösterdiÄŸi hassasiyete çok sevindik ve bu duyarlılıktan dolayı da milletimize şükranlarımızı arz ediyoruz.’1100 kamyonet moloz çıkarıldıProje mimarı ve yüklenici firma yetkilisi Sevilay Tuncer de toplantının ardından basın mensuplarıyla kuleyi gezdi. Gezinin ardından gazetecilere açıklama yapan Tuncer, kulede 1967 yılı restorasyonu sonrasındaki eklentilerle yaklaşık bin 1100 kamyonet molozun çıkartıldığını aktararak, ‘Galata’nın bütün katlarında benzer ÅŸekilde döşemede, zeminde ve tavanda pek çok katmanda yapı elemanları mevcuttu. Onların söküm iÅŸlemi yapıldı ve uzaklaÅŸtırıldı. Tüm Galata’dan sökülen yapının özüyle hiçbir iliÅŸkisi olmayan, 1967 restorasyonu sonrasındaki eklentilerin hepsi, işçilerin elleriyle sırtlarında taşınarak çıkartıldı.’ dedi.Kulede yüksekliÄŸi elveriÅŸli tavanlarda 4 kat eklemeler yapıldığına dikkati çeken Tuncer, ÅŸunları anlattı: ‘Neden böyle hareket ettiklerini düşündüğümüzde, Galata’daki çalışma ÅŸartlarının çok zor olmasından kaynaklandığını tahmin ediyorum. Çünkü bu dar merdivenlerden malzemenin çıkarılması, indirilmesi zor olduÄŸu için buranın daha önceki kullanıcıları hiçbir ÅŸeyi sökmeden ara ara eklemeler yapmışlar. En üst kattaki 8 metre 40 santimetre olan kat yüksekliÄŸi eklentiyle 4 metre 20 santimetreye kadar indirilmiÅŸti. Biz yine 8 metre 40 santimetre yüksekliÄŸine kavuÅŸturduk. GiriÅŸ kattaki duvarlardaki taÅŸ örgünün üzeri sıva ile kapatılmış. Kurul kararımız ve restorasyon ilkeleri gereÄŸi bunları geleneksel yöntemlerle alma iÅŸlemini gerçekleÅŸtirdik.Koskoca yapının bu kadar hassas çalışılan ve uzmanın olduÄŸu bir çalışmada 20 saniyelik bir görüntüyle uzmanlarına danışılmadan yargılarda bulunulması gerçekten üzüntü verici. Biz burada tamamen geleneksel yöntemlerle sıvaları kaldırıyoruz, altından çıkacak malzemeyi kimse tahmin edemez. Çünkü bu sıvayı yaparken herhangi bir çalışma yapılmamış bu sebeple her an bir sürprizle karşılaşıyoruz. Burayı kaldırdığımızda altındaki örgü sisteminin ne denli saÄŸlıklı olduÄŸunu açtıktan sonra görebiliyoruz. Medyada yer alan görüntünün geçtiÄŸi köşe de sıvalı bir yüzeydi, sıvaların raspasını yaptıktan sonra duvar örgüsünün devam etmediÄŸini gördük. Buranın uygulayıcıları daha önce duvar örmek yerine beton dolgu yapmışlar. Dolayısıyla çalışma arkadaÅŸlarımıza bu beton dolgunun her zamanki gibi geleneksel yöntemlerle alınması talimatını verdik. 3. kattaki ziyaretimize devam ederken ses duyduk ve bunu duyar duymaz aÅŸağıya indik, ilk dakikalarda buna müdahale ettik ve durdurduk. Burada arkadaÅŸların seçtiÄŸi teknik yanlıştır, fakat iÅŸlem doÄŸrudur. Usulüne uygun ÅŸekilde çürütme yapıldıktan sonra o kısım yapı taşının kendi harcının ve örgüsünün malzemesine en yakın malzemeyle tamamlandı.’Yapılan hatalı iÅŸlem sonrasında orijinal dokunun zarar görmediÄŸini ifade eden Tuncer, ‘Ãœzerindeki çimento sıva 10-12 santimetreydi ve böylesine bir sıva yüzeyi kapattığında, organik bir malzemeyi çürütür. Belki 30 yıldır nefes almadan duran bir yapının çürümeye maruz kalması doÄŸaldır. TaÅŸlardaki bozuk görüntünün sebebi esasen bundan ileri gelmektedir.’ ÅŸeklinde konuÅŸtu.Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı ise kulenin 15 Eylül’de tamamlandıktan sonra müze kartla ziyaret edilebileceÄŸini söyledi.Toplantıda ayrıca Kule’nin restorasyon çalışmaları hakkında bir sunum yapıldı.CHP Milletvekilleri Ä°lhan Cihaner ve Ali Åžeker’in de arasında bulunduÄŸu heyet de yetkililerle birlikte kuleyi gezdi.

Bir önceki yazımız olan İSG sınavı 2020 ne zaman? İş Sağlığı ve Güvenliği sınavı başvuruları başladı mı? başlıklı makalemizde Eylül, Gündem ve Haber hakkında bilgiler verilmektedir.